Rigger hakowy

Zostań hakowym 

Aby najlepiej zrozumieć czym zajmuje się hakowy, warto wcześniej zwrócić uwagę, że osoba pracująca przy żurawiu wyposażonym w zawiesie hakowe powinna wykonywać swoje obowiązki w asyście nie mniejszej, niż dwie osoby, które są na stanowiskach operatora żurawia i sygnałowego. 

Czym jest zawiesie? 

Zawiesie to osprzęt pomocniczy dźwignic hakowych. Służy do obwiązywania, podnoszenia lub podtrzymywania ładunku. 

Zawiesia są podzielone ze względu na przeznaczenie. Wśród nich wymienia się: 

• zawiesia ogólnego przeznaczenia, 
• zawiesia specjalnego przeznaczenia, 
• zawiesia linowe, 
• zawiesia łańcuchowe, 
• zawiesia z taśm z włókien syntetycznych i naturalnych. 

Zawiesia dzieli się też ze względu na rodzaj. Wśród nich wymienia się: 

• zawiesia łańcuchowe, 
• zawiesia linowe, 
• zawiesia pasowe. 

Najbardziej znaczące elementy zawiesi, jakie w nich występują lub z nimi współpracują. Należą do nich: 

• łańcuch stalowy, 
• lina, 
• cięgno (będące podstawowym elementem zawiesia, może być jeden dwa lub wiele więcej) – stanowiące łańcuch lub linę, która łączy ogniwo zbiorcze z hakiem. 

Trzy ważne stanowiska przy pracy z żurawiem 

Przy obsłudze żurawi istnieją trzy stanowiska pracy. Są to: 

• sygnalista, 
• operator, 
• hakowy. 

Kim jest operator, rigger hakowy oraz hakowy 

Operator żurawia zajmuje się czynnościami, objętymi zakresem obsługi żurawia.  

Sygnalista przekazuje sygnały i komunikaty między operatorem żurawia a riggerem hakowym.  

Hakowy 

Natomiast hakowy zajmuje się czynnościami związanymi z odczepianiem i zawieszaniem ładunków, które są przemieszczane przy pomocy żurawia. Odpowiada za dobór właściwych łańcuchów, lin, zawiesi, a także podkładów i uchwytów, które posiadają właściwe atesty i są w stanie technicznym, który pozwala na pracę. Innym obowiązkiem hakowego jest ustalenie, w jaki sposób będzie podwieszany ładunek, planowanie trasy jego transportu oraz ocena, czy hak nie jest za bardzo obciążony względem dopuszczalnego obciążenia dla zawiesi stosowanych w dźwigu.  

Sygnalista 

Wspomniane sygnały mają charakter dźwiękowy i świetlny. Sygnalista zbiera informacje od riggera, a potem przekazuje je operatorowi. Zajmuje się określaniem drogi ładunku w czasie jego transportu i ostrzega przed każdym możliwym zagrożeniem zdrowia, życia i uszkodzenia towaru. Ma też uprawnienia do wstrzymania prac transportowych.  

Uprawnienia do pracy 

Od operatora żurawia wymaga się kompetencji zweryfikowanych przez dozór techniczny, dlatego do wykonywania jego czynności potrzebne są uprawnienia Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Natomiast zarówno dla hakowego, jak i sygnalisty mają zastosowanie przepisy związane z prawem pracy oraz przepisy BHP. Dlatego też to pracodawca powinien ocenić ryzyko zawodowe dla takiego stanowiska, określając minimalne wymagania i odpowiedzialność osoby pełniącej funkcję riggera hakowego. W tym celu może posłużyć się: 

• Rozporządzeniem Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 października 2018 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi wieżowych i szybkomontujących, 
• Normą PN-ISO 12480–1 Dźwignice. Bezpieczna eksploatacja. Część 1 – Postanowienia ogólne. 

Z kolei pracodawcy, którzy chcą rozpatrzyć kurs dla swoich pracowników za granicą, mogą sięgnąć po szkolenie opierające się o normę ISO 23853:2018 Cranes – Training of slingers and signallers. 

Zgodnie z artykułem 237 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu Pracy, stwierdza się, że jedna osoba nie może jednocześnie wykonywać obowiązków operatora żurawia, sygnalisty i hakowego. W celu osiągnięcia możliwie największego bezpieczeństwa na placu budowy, przepis zakłada współdziałanie pracowników na tych trzech stanowiskach. 

Praca hakowego uznawana jest za jedno z niebezpieczniejszych zajęć. Powodem zagrożenia jest możliwość upadku z wysokości transportowanego towaru, który może spowodować uszczerbek na zdrowiu, a także zgon pracowników.