Dźwigi osobowe i towarowe, potocznie zwane windami, są urządzeniami powszechnie stosowanymi w dzisiejszym budownictwie. Windę znaleźć można praktycznie w każdym budynku mieszkalnym czy biurowcu, ale także na budowie czy w restauracjach. Współcześnie dźwigi osobowe lub towarowe to standard w każdym nowym budynku, dlatego też uprawnienia na operatora wind mogą okazać się atrakcyjnym sposobem poszerzenia swoich kompetencji zawodowych. O czym jednak dobrze wiedzieć, zanim podejdzie się do egzaminu na uprawnienia na dźwigi osobowe i towarowe? 

Jakie są rodzaje wind? 

pracownik w kabinie dźwigu

Dźwigi osobowe i towarowe maję bardzo szerokie zastosowanie i znaleźć je można właściwie w każdej gałęzi przemysłu. Wyróżnia się pięć rodzajów wind ze względu na ich budowę i zastosowanie: 

  • Dźwig osobowy stosuje się do przemieszczania osób w pionie pomiędzy piętrami.  Windy tego typu napędzane są elektrycznie bądź hydraulicznie. Winda porusza się w szybie dźwigowym wzdłuż sztywnych prowadnic. 
  • Dźwig towarowy nie posiada sterowania w środku kabiny. Przeznaczony jest jedynie do transportu towaru i nie mają do niego wstępu ludzie. Operator steruje windą z zewnątrz. Sam dźwig porusza się wzdłuż prowadnic pionowych lub nieznacznie nachylonych do pionu.  
  • Dźwig towarowo-usługowy to inny rodzaj dźwigu towarowego, z tą różnicą, że posiada on miejsce na ludzi, którzy mogą zająć się załadunkiem i rozładunkiem windy. 
  • Dźwig szpitalny to specjalny rodzaj windy, dostosowany do transportu osób i łóżek szpitalnych razem ze sprzętem medycznym. Od innych dźwigów osobowych i towarowych wyróżnia się przede wszystkim swoimi funkcjami przeznaczonymi dla jazdy uprzywilejowanej. 
  • Dźwig budowlany to winda stosowana na placach budowy do transportu zarówno ludzi jak i ładunków. W windzie znajduje się kabina lub platforma poruszająca się wzdłuż prowadnic pionowych lub delikatnie nachylonych. 

Jakie przepisy prawne regulują obsługę dźwigów osobowych i towarowych? 

Zasady obsługi dźwigów osobowych i towarowych dyktują cztery akty prawne: 

  • Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym 
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym. 
  • Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych, wydane na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy o dozorze technicznym. 
  • Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176) 

W Polsce windy są jednymi z wielu urządzeń podlegających dozorowi technicznemu. Oznacza to, że do obsługi lub konserwacji dźwigów osobowych i towarowych należy najpierw nabyć odpowiednie uprawnienia. Wydawaniem uprawnień na windy i wiele innych maszyn zajmuje się Urząd Dozoru Technicznego. Każdy, kto chce podjąć się pracy na stanowisku operatora windy musi najpierw ukończyć certyfikowany egzamin przed komisją wyznaczoną przez UDT. Uprawnienia do obsługi windy osobowej i towarowej posiadają ważność przez 10 lat. Po tym terminie należy jeszcze raz podejść do egzaminu i zaliczyć go z wynikiem pozytywnym w celu przedłużenia uprawnień. 

dźwig budowlany z robotnikami

Dodatkowo warto pamiętać, że jeden rodzaj uprawnień kwalifikuje do obsługi zarówno dźwigów towarowo-osobowych, takich jak znajdziemy w większości budynków mieszkalnych czy biur, ale także pozwalają na pracę z dźwigiem budowlanym oraz wyciągiem towarowym. Oznacza to, że posiadając jedne uprawnienia można pracować przy obsłudze i konserwacji zarówno dźwigów montowanych na budowie, jak i tych które znajdują się w budynkach. 

Kto może przystąpić do egzaminu na dźwigi osobowe i towarowe? 

Podstawą przystąpienia do egzaminu na dźwigi osobowe i towarowe, tak jak w przypadku większości urządzeń objętych dozorem technicznym, podstawą jest brak przeciwwskazań lekarskich do wykonywania zawodu. Dodatkowo należy jeszcze spełniać dwa podstawowe warunki: 

  • Ukończone 18 lat 
  • Wykształcenie przynajmniej podstawowe 

Każdy, kto spełnia powyższe kryteria, może zgłosić się do jednego z wielu ośrodków szkoleniowych w Polsce, aby odbyć kurs i egzamin na dźwigi osobowe i towarowe. 

Jak wygląda kurs na obsługę dźwigów osobowych i towarowych? 

Kursy na operatora wind prowadzone są regularnie przez wiele ośrodków szkoleniowych w całej Polsce. Osoby chętne poszerzyć swoje kompetencje zawodowe o umiejętności obsługi dźwigów osobowych i towarowych muszą najpierw zaliczyć odpowiednie szkolenie i kończący je egzamin z pozytywnym wynikiem. Kurs na obsługę dźwigów osobowych i towarowych składa się z trzech części: teoretycznej, praktycznej i końcowego egzaminu 

Część Teoretyczna 

W części teoretycznej szkolenia kursantom przekazywane są wszelkie techniczne informacje związane z bezpieczną obsługą dźwigów osobowych i towarowych. Najczęściej poruszane zagadnienia w tej części to: 

  • Bezpieczna eksploatacja dźwigów towarowo – osobowych i związane z nią przepisy UDT 
  • podział i klasyfikacja dźwigów ze względu na budowę i zastosowanie 
  • obowiązki operatora dźwigów osobowych i towarowych 
  • Zasady BHP pracy z windą 
  • Poprawne przygotowanie stanowiska pracy 
  • Prowadzenie poprawnej dokumentacji technicznej dźwigów osobowych i towarowych 

Część Praktyczna 

W części praktycznej kursanci mają okazje zweryfikować wiedzę nabytą w części teoretycznej szkolenia. Pod okiem instruktorów kursanci wykonują szereg czynności związany z konserwacją i obsługą dźwigów towarowych i osobowych. Zajęcia z części praktycznej najczęściej odbywają się na specjalnie przeznaczonym do tego sprzęcie. Kursanci mogą przećwiczyć i zweryfikować tu swoje zdolności przed egzaminem końcowym. 

Egzamin Końcowy 

Każdy kursant na koniec podchodzi do egzaminu przed komisją UDT. Sam egzamin składa się, podobnie jak kurs, z dwóch części – teoretycznej i praktycznej. W części teoretycznej kursanci odpowiadają na zestaw pytań mający na celu potwierdzić nabytą przez nich wiedzę w pierwszej części kursu. Następnie w części praktycznej muszą oni wykonać poprawnie przed komisją szereg czynności związany z operowaniem i konserwacją dźwigów towarowych i osobowych. Każdy, kto zaliczy obie części egzaminu i ukończy go z pozytywnym wynikiem otrzymuje certyfikat, potwierdzający jego umiejętności i zapewniający odpowiednie uprawnienia. 

Czy warto robić kurs na dźwigi osobowe i towarowe? 

dźwig osobowy w budynku

Skończenie kursu i zdanie egzaminu na operatora wind z pewnością wiąże się z pewnym wysiłkiem, warto jednak poszerzyć swoje kompetencje zawodowe o te uprawnienia. Windy to maszyny z szerokim zastosowaniem, obecne dziś praktycznie w każdym budynku z większą ilością pięter. Osoby pracujące na stanowisku operatora windy nie mogą, wobec tego narzekać na braki w zatrudnieniu. 

Zachęcamy do kontaktu z firmą ERGON w celu umówienia się na szkolenie. Nasza firma oferuje kursy na szeroki zakres urządzeń objętych dozorem technicznym. Po więcej informacji zachęcamy do odwiedzenia naszej strony internetowej.