Wszystko, co powinieneś wiedzieć o lutowaniu

Co to jest lutowanie? 

Lutowanie pozwala na połączenie ze sobą metalowych elementów. Wykorzystuje się do tego tak zwane spoiwo, które możemy również nazwać lutoiwem bądź lutem. Lutowanie jest stosunkowo prostym procesem. Do jego wykonania wystarczy jedynie lutownica oraz wiedza z zakresu jej zastosowania oraz z obróbki metali. Materiał wykorzystywany do łączenia elementów ma fizykochemiczne właściwości takie same jak pierwiastki z grupy metali. Zapewnia to jednorodny wygląd spoiny po zakończonym procesie. Połączenia są jednak widoczne gołym okiem. Przypominają zgrubienia w miejscu łączenia elementów.  

Lutowanie a spawanie 

Do popularnych technik obróbki metali możemy zaliczyć również spawanie. Lutowanie w przeciwieństwie do spawania to proces, który pozwala na połączenie elementów nie naruszając ich struktury. Wykonywane jest w temperaturze, która nie nadtopi ani nie uszkodzi łączonych ze sobą elementów. Temperatura, którą wytwarza lutownica musi być na tyle wysoka, by spoiwo stało się plastyczne. Jest ona nieco wyższa od tej potrzebnej do stopienia lutu, a jednocześnie na tyle niska, aby nie naruszyć łączonych ze sobą elementów.  

Types of soldering 

We can divide soldering into two basic types: 

• Lutowanie miękkie – temperatura poniżej 450°C; 
• Lutowanie twarde – temperatura powyżej 450°C. 

Metody te różni temperatura wykorzystywana podczas pracy. Temperatura lutowania zależy od lutu, który będziemy wykorzystywać. Optymalna temperatura, która pozwoli na prawidłowe lutowanie to około 30 do 50°C wyższa od temperatury, w jakiej topnieje spoiwo. Pozwala nam to na zobaczenie związku pomiędzy rodzajem lutowania a topliwością spoiwa.  

For soldering soft wykorzystamy luty, których temperatura topnienia wynosi około 400°C. Lutowanie to wykorzystywane jest do łączenia delikatniejszych metali.  

For soldering hard whereas we will use medium-melting metals. It will be a good choice for more robust components.   

Soft soldering  

To metoda, która często wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych. Proces jest stosunkowo prosty i w niskiej temperaturze. Nie powinno to sprawić trudności. Dzięki tej metodzie z łatwością zrobimy to sami przy pomocy najprostszej lutownicy. 

Lut miękki będzie odpowiednim wyborem do łączenia elementów ze stali, miedzi, mosiądzu czy cynku. Za jego pomocą połączymy również części ze stopów metali, które zostały wymienione wcześniej. Dzięki temu nasze spojenie będzie dokładne oraz jednorodne. Gotowe luty miękkie możemy dostać w kilku postaciach. Znajdziemy druciki, pałeczki czy nawet proszek.  

Brazing  

Do brazing najprostsza lutownica może okazać się niewystarczająca. Wtedy będziemy potrzebować profesjonalnych narzędzi. Przydatne może okazać się również doświadczenie w fachu. Luty, których temperatura nie przekracza 450°C możemy wykonać samodzielnie. Niektóre z metali wymagają jednak temperatury lutowania, która jest nawet pięciokrotnie wyższa. W skrajnych przypadkach możemy już mówić o lutowaniu przemysłowym. Jego wykonywaniem zajmują się specjaliści wykorzystując do niego profesjonalne narzędzia.  

Najbardziej popularne luty twarde to mieszanki srebra. Dzięki nim możemy połączyć ze sobą większość metali. Te miedziano–fosforowe dobrze sprawdzą się przy łączeniu elementów z mosiądzu, miedzi czy brązu. W przypadku lutowania stali nierdzewnej sprawdzi się spoiwo niklowe. Używając spoiwo miedziane możemy połączyć części ze stali, stopów mosiądzu z cyną.  

We can use brazing to join copper pipes. We can also use it in automotive or refrigeration applications.  

Preparation for soldering  

Zanim zaczniemy lutować musimy pamiętać o kilku rzeczach. Powinniśmy odpowiednio dopasować ze sobą części, które będziemy lutować oraz zadbać o odstęp między nimi. Powinien on wynosić około 0,04 mm. Zachowanie właściwego dystansu daje nam pewność, że spoiwo dobrze wniknie do łączonych materiałów oraz całość będzie spójna. Aby proces lutowania przebiegł bez zbędnych komplikacji warto poświęcić uwagę rozszerzalności cieplnej elementów. Jest to ważne, ponieważ parametr ten może być różny w zależności od rodzaju wykorzystanego metalu. Następnie pozostaje nam jedynie oczyszczenie materiałów oraz ich odtłuszczenie. Wszelkie ślady korozji, ślady po olejach czy farbach usuwamy przy pomocy specjalistycznych środków. Pominięcie tego kroku spowoduje, że topnik oraz spoiwo będą nierównomiernie rozprowadzone, a całość nie nagrzeje się do tej samej temperatury. Co gorsza, może wtedy dojść do utlenienia się metalu podczas jego podgrzania.  

Kluczowe jest dobranie odpowiedniego topnika. Na rynku mamy dostępne luty zawierające w sobie tę substancję chemiczną. Dzięki topnikowi proces lutowania będzie skuteczniejszy. Następnie powinniśmy ustawić części, które będziemy ze sobą łączyć w sposób najwygodniejszy dla nas do lutowania. Dobrym rozwiązaniem może okazać się umieszczenie elementów na podstawkach z materiałów, które nie będą przewodzić ciepła, np. ceramiczne.  

Proces lutowania powinien przebiegać w odpowiedniej temperaturze. Nagrzewamy tylko elementy, które będziemy lutować. W przypadku, kiedy mamy do czynienia z większymi powierzchniami, w celu ich podgrzania pomocny może okazać się, np. palnik gazowy. W momencie, kiedy topnik będzie jednolity, wiemy, że elementy nagrzały się równomiernie. Teraz wystarczy przyłożyć drucik lutu i przytrzymać do momentu stopienia. Pozwoli to na połączenie się ze sobą elementów. Jeżeli zabraknie nam topnika, nie panikujmy. Możemy go dołożyć w każdym momencie. Jest to nawet lepszym rozwiązaniem, wtedy lut jest płynniejszy.  

Co, jeśli lutownie nie pójdzie po naszej myśli? 

Po skończonym procesie należy oczyścić zlutowane połączenie. Jeszcze ciepłe elementy dobrze jest zanurzyć w ciepłej wodzie, dzięki czemu nasz topnik się złuszczy. W celu usunięcia pozostałości spoiwa możemy użyć drucianej szczotki.  

Soldering course 

Kurs lutowania będzie doskonałym wyborem, aby nauczyć się o prawidłowego lutowania przy wykorzystaniu wiedzy w praktyce podczas ćwiczeń pod okiem doświadczonego instruktora. Podczas takiego kursu dowiesz się, np. jak wybrać najlepszą lutownicę.  

Podczas szkoleń dowiesz się, jak prawidłowo lutować oraz otrzymasz profesjonalne wskazówki, które pozwolą ci na lutowanie na wysokim poziomie.  

Kurs lutowania został opracowany w celu zdobycia umiejętności wytwarzania lutów, które będą spełniały wymagania standardów wydajności w konkretnej branży.  

The soldering course is divided into:

Przygotowanie;  Cynowanie;  Lutowanie.

Opanowanie powyższych kroków pozwoli ci zostać profesjonalistą. W trakcie kursu otrzymasz również wskazówki, dzięki którym unikniesz błędów oraz będziesz w stanie określić czas lutowania. 

If you want to learn soldering and other techniques under the guidance of specialists. Take a look at our company's offer!